Seray Şahinler- Dünyanın en hoş kentlerinden İstanbul, bugünkü canlılığını, rengini, gücünü geçmişten aldığı güçle koruyor. Kentin hafızasındaki yerini almış, bugün ayakta kalan ya da artık Mevcut olmayan birçok yer tıpkı bir Vakit tünelinde üzere yaşamayı sürdürüyor. Arşivlerden, sandıklardan çıkan eski fotoğraflar bunun en hoş örneği…
İş insanı, koleksiyoner Fabrizio Casaretto bu hafızaya kendi aile arşivi üzerinden bakmaya karar vermiş ve fotoğraf tarihinde Kıymetli bir yeri olan Sébah & Joaillier arşivini açmış. Emirgan’daki Şule Gazioğlu art & Design’da düzenlenen “Sébah & Joaillier: Eye of the Bosphorus” standı, ailenin beşinci Jenerasyon temsilcilerinden olan Casaretto’nun 15 yılı aşkın müddettir bir ortaya getirdiği aile arşivinden derlenen, başrolünde İstanbul’un olduğu nostaljik karelerden oluşuyor.
Ortaköy Camii’nin bugünkü açıdan görünümü… (Köprüsüz hâliyle…)
En ‘nostaljik’ hâlleri
Sébah & Joaillier, fotoğraf tarihinin Değerli stüdyolarından biri. Pascal Sebah, Osmanlı’daki birinci stüdyolarını 1857’de Tomtom Sokak’ta kuruyor. 1885’te Polycarpe Joaillier ile kurulan iştirakle “Sébah & Joaillier” ismini alıyor. Fabrizio Casaretto ise Joaillier ailesinin beşinci Kuşak temsilcisi. Yıllar Evvel Fransa’daki akrabalarını ziyareti sırasında Fazla sayıda, değer biçilemeyecek değerli fotoğraf kareleriyle karşılaşıyor. Akabinde bir mezarlık ziyaretinde bu fotoğrafları bir ortaya getirmeye karar veriyor. Bugün Aka bir İstanbul arşivine uzanan koleksiyonun öyküsü de bu türlü başlamış.
“Sébah & Joaillier: Eye of the Bosphorus” standındaki kareler bir Boğaziçi tarihî geçidi… Mehtapta kayık sefaları, yalılar, bugün önünden geçtiğimiz birçok yapının 1800’lerin sonundaki birinci görünümleri, iskeleler, Anadolu ve Rumeli Hisarı’nın en ‘nostaljik’ hâlleri, vapur bekleyen kalabalıklar, kentin belleğinde yerini almış Bebek Kahvesi, Robert Koleji, Kuleli Askeri Lisesi üzere yerler göze çarpıyor. Fotoğrafların Aka kısmı, bugün fotoğraf tarihi açısından erken Devre kabul edebileceğimiz 1890’lara tarihlenmiş. Stanttaki en eski fotoğraf ise Fransız yazlığı ve İpsilanti Yalısı’nın 1870’lerde Pascal Sebah tarafından çekilmiş imgesi. Devrin teknolojisiyle çekimi Fazla güç olan kareler muvaffakiyetle kaydedilmiş.
Arnavutköy yangını
Serginin tarihten bugüne uzanan her kesim üzere belgesel istikameti de var. Arnavutköy’de 1887’de meydana gelen ve 264 yapının yanmasına neden olan binaların kalıntıları ve yerine kurulan çadırlar da yansıyor fotoğraflara. Kabataş kıyısındaki ticari hareketlilik, Göksu Deresi’nin tertemiz suyu, 1856’da üretimi tamamlanan Dolmabahçe Sarayı’nın 1890’lardaki ihtişamlı cephesi, geçtiğimiz perşembe günü yine ziyarete açılan Kız Kulesi’nin Yeniden 1890’daki hâli İlgi çeken kareler ortasında. Kız Kulesi’nin Çabucak gerisinde Topkapı Sarayı, Sultan Ahmed Camii ve Ayasofya görünüyor. Rumelihisarı’ndaki görüntüye ise bugün Mevcut olmayan Hisar içi meskenleri eşlik ediyor. Galata Kulesi’nden Üsküdar’a bakış, Sarayburnu, Tarabya Koyu’nun 1800 sonlarında Hotel d’Angleterre ismiyle yapılan şimal girişindeki birinci inşaatı da Enteresan karelerden. Burası 1900’lerin başında Alexandre Valaury sayesinde fotoğraftaki biçimini almış. 1914’te ise Tokatlıyan Oteli’ne dönüştürülmüş.
Rumelihisarı ve Boğaziçi, 1890’lar.
Fabrizio Casaretto, Boğaz’ın hangi noktasındaki fotoğrafların arşivlerde olmayışına kadar tespit edip kentin belleğindeki boşlukları doldurmaya çalışmış. Sanatseverlerle birinci Sefer bu stantla paylaştığı 19. YY sonu İstanbul fotoğrafları birer tarihî evrak birebir vakitte. Tarihî fotoğraflardaki kaybolmuş yalılar, artık olmayan yaya yolları, meskenler Boğaz’ın dünü ve bugünü üzerine düşündürücü. Kentin silüetini koruyan, aşikâr estetik hassasiyetler çerçevesinden inşa edilmiş yapılar İstanbul’un akıbeti üzerinde çokça düşündüğümüz bu süreçte yeniyi inşa etmek için eskiye dönüp bakmanın değerini hatırlatıyor. Stant 18 Haziran’a kadar ziyarete Aleni olacak.
Küçüksu Kasrı, 1890’lar…
Saray fotoğrafçısı
Sergide İstanbul fotoğrafların aile arşivindeki kartpostallar, efemeralar, Polycarpe Joaillier’in portresi de eşlik ediyor. Sébah & Joaillier birebir vakitte Osmanlı ve
Prusya Sarayları’nın da fotoğrafçısı. Stantta Halife Abdülmecid Efendi’nin kızı Dürrüşehvar Sultan, nihayet padişah Vahdettin üzere hanedan mensuplarının portreleri de var.
Yorum Yok