Seyhan Akıncı – tek TDK’miz, lisanımıza Arapçadan giren nahif sözcüğünü; ince, hisli, hassas, zayıf, Cılız ve çelimsiz olarak tanımlıyor. Halbuki kendine has koşusuyla ağlayarak uzaklaşan Hülya Koçyiğit’in hayat verdiği Yeşilçam karakterleri değil de daha Fazla “Sen mi büyüksün? Hayır, ben büyüğüm” diyen Yaşar Usta’yı çağrıştırır nahif sözcüğü bende. Günümüz jargonuyla sakin Sıkıntı kısaca… Orchestra Theatre’ın ikinci projesi “Bir Terennüm” işte böylesi nahif bir oyun.
Firuze Engin’in yazdığı, Gülhan Kadim’in yönettiği iki Benlik oyunda İpek Türktan ve Tolga İskit çokça ruha, vücuda, vakte ve aşka konut sahipliği yapıyor 70 dakikada… “Bir Terennüm”ü Öbür bir sahnede izleseydim ne hissederdim bilmiyorum fakat Kumbaracı50 böylesi yakın bir oyun için en gerçek adres diye düşündüm salonda Ali İhsan’la Sevgi’nin diyalogları ortasında kaybolmamaya çalışırken.
Küçük bir halk spotu ile başlamak gerek tahminen de. Şayet ailenizde ya da yakın etrafınızda demans hastası varsa kalbiniz varsayım ettiğinizden Çok acıyabilir oyunu izlerken. Oyun his sömürüsü yaptığı için değil tam da buna hiç yeltenmediğinden… Kaçıncı dakikaydı hatırlamıyorum fakat farklı ülkelerde yaşadığımız için altı Yıl sonra gördüğüm dayımın ismini heyecanla haykırdığımda beni tanımayıp ürküşü geldi aklıma. Hatırlamak; ister lanet, ister mucize olsun, yarın dediğimiz o umutlu bekleyişi üzerine inşa edebileceğimiz en Temel kavram tahminen de. “Bir Terennüm” o nahiflikten gelen gücünü tam da buradan alıyor. Dört jenerasyonun kıssası üzerinden temelinde toplumsal hafızanın neden bu kadar Değerli olduğunu, kolektivizmin neleri değiştirebileceğini ve Birlikte direnmenin manası üzerine düşündürtüyor.
Dönüşümün izleği
Artık yalnızca çeyizcilerde ya da mezatlarda haydi babaanne meskenlerini atlamayalım karşımıza çıkabilecek dantel bir masa örtüsü, Z jenerasyonunun tahammül düzeyini düşündüğümüzde üçüncü numarayı çevirirken aramaktan vazgeçirecek çevirmeli telefon, Boğaziçi Köprüsü ve akıllı telefonlar… Ve 1935’ten günümüze uzanan dört jenerasyon. Firuze Engin belirli ki herkesin Bellek üstüne bir kesim düşünmesini istemiş. Bunu da Nişantaşı’ndan Çamlıca’daki bir apartman dairesine taşınan bir aile üzerinden kurgulamış. Tolga İskit’in gençlik ve yaşlılık hâlleriyle karşımıza çıkardığı Ali İhsan ile İpek Türktan’ın hayat verdiği babaanne Seniha ve Seniha’nın dördüncü Jenerasyon torunu Sevgi’nin diyalogları üzerinden ilerleyen kıssa seyirciye yaşadığımız dönüşümün izleğini sunuyor.
Eğer terennümün lügat manasına baktıysanız bu bile Hız ve Bellek üzerine çokça şey söylüyor. Karakterlerin ıslak aralığı değiştikçe yaşadıkları bedensel dönüşümden fazla oyunun omurgası da olan müzikte geçen sözlerin yarısından birçoklarını anlamadığınızı ayrım ettiğinizde en azından teşekkürler yerine ‘tşk’ diye ileti atmamayı aklınızdan geçiriyorsunuz. Çamlıca dendiğinde aklınıza birinci gelen şey kentin her yanından görülebilen kuleyse Şayet kentin yalnızca silüetinin değil, ekolojik olarak nasıl bir dönüşüme maruz kaldığını da hatırlatıyor bu unutkan oyun. ‘Onlar’ yalnızca bugünlerde kulağımıza bağırılmıyor elbette. Tonu sertleşmekle birlikte ülkemizin tarihi biraz da ‘onlar’ın tarihi değil midir? Bunlardan olmayan onların, onlar kalabilmek için verilen gayretin tarihini de sunuyor bu Bellek oyunu. Sokağa çıkma yasağı tozlu olduğu kadar sandıktan her Lahza çıkartılabilir bir Anlatım olmasıyla da pek makbuldur bunlar için. Hatırla diye terennüm ediyor oyun.
Kalbimizin yerini hatırlatıyor
Aşk yok mu? Olmaz mı? “Bir Terennüm” her şeyi unutsak da kalbimizin yerini hatırlatan ne varsa, asla unutmayacağımızı biraz kalbimizi kırarak anımsatıyor. Seniha’nın kız kardeşi ile evlenen eski nişanlısı Halit’e duyduğu aşk, “Çalıkuşu”nda Kâmuran’a mektubunda “Tüm olup bitenlere Karşın sen bir kesim benimdin ben Tüm ruhumla senin” diye yazan Feride’ye nahif bir selam âdeta. Ali İhsan’ın onur Stadı’nda attığı goller. Seyhan ile girdikleri Beşiktaş – Fenerbahçe atışmaları… “Bir Terennüm” kalbimizin yerini hatırlatırken unutkanlığımızın bedelleriyle yüzleştiriyor. Tiyatro döneminde perde yavaştan kapanırken anımsamak ve anımsatmak için terennüm etmek güzel gelebilir.
Yorum Yok