Seyhan Akıncı – Zeybek Sertdemir tiyatro evrenimizin en Özel isimlerinden birisi. Birçok mükafata sahip Sertdemir, İBB kent Tiyatroları’nın bu döneme damga vuran iki oyunu “Cadı Kazanı” ve “Tartuffe”te direktör olarak çıkıyor karşımıza. Tiyatro salonlarının dolup taşması ile ilgili, “İcra ettiğimiz sanatın icracıları olarak gerekliliğimizle ilgili Aka bir yüzleşme yaşadık” diyen Sertdemir, tiyatro yapma biçimi olarak “birbiri için oynamanın” kıymetinin altını çiziyor. Biz de oyuncu, müellif ve direktör Zeybek Sertdemir ile Sadabad Sahnesi’nde bir ortaya geldik ve tiyatro üzerine söyleştik.
İBB kent Tiyatroları’nın bu döneminin imza dönemlerden biri olduğu konuşuluyor. Tiyatro kozmosunun bir üyesi ve bir tiyatro izleyicisi olarak siz nasıl değerlendirirsiniz?
Pandemiden çıktığımız için Aka bir açlık, garip bir mahrumluk da var. Bir yanıyla Fazla vahim bir yanıyla gereken bir yüzleşme de… İcra ettiğimiz sanatın icracıları olarak gerekliliğimizle ilgili Aka bir yüzleşme yaşadık. O denli bir süreçten geçtik ki mesleği yapamamanın ya da varoluşumuzu gerçekleştiremememizin dışında bir de bize olan gereksinimle yüzleştik. Bu bence hoş bir tokattı. Yaşanan Tüm kahırlardan Müstakil söylüyorum. O denli bir süreçten geldiğimiz için hem oyuncularda hem de izleyicilerde gördüğüm şey bir açlık hissi. Artık enteresan bir kavuşma, bir vuslat hâli içerisindeyiz. kent Tiyatroları da klasikleri ön plana alarak Fazla değerli bir başlık attı.
”Cadı Kazanı”nın prömiyeri sonrası “Siz bana yeni bir Ömür lütfettiniz” diye yazdınız toplumsal medya hesabınızda. Bunu açabilir misiniz?
“Cadı Kazanı” özelinde söylüyorum prova sürecinde o kadar Özel bir Vakit paylaştık ki sahiden benim sıfırlandığım, öldüğüm ve yine doğduğum bir şeye dönüştü. “Yaşam, Tanrı’nın en Aka lütfudur bize”, Arthur Miller’ın oyundaki cümlesi. Ben de gruba “Siz de bana bir Ömür lütfettiniz” derken aslında birazcık bunu kastettim. Beni yine doğurdunuz; yeni bir bilgiyle, yeni bir şefkatle sarmaladınız. Bunu söylemek istedim. Ben yıllardır daima bu türlü tiyatro yapmaya çalışıyorum. Daima grup ruhu, ortak akıl, birbiri için orada olmak, partnerin için oynamak… Daima o denli yaptığım için de yalnızca buna inanıyorum. Yalnızca buna inandığım için de memnunum.
Bazı yazarlarla, direktörlerle tanışırız lakin onları bu tanışmadan hayli sonra anlarız çoğunlukla… Sizin Molière ile tanışma ve onu manaya serüveniniz nasıl şekillendi?
Ben Molière’e gülmezdim doğrusu, neyin Komik olduğunu da anlamazdım. Biraz yavan gelirdi. Ki benim tiyatroya başlama serüvenimin kahramanları Zeki-Metin, Nejat Uygur üzere aslında Molière’in tiyatrosunun da içinde olduğu o geniş Kamu tiyatrosu dediğimiz komedyanın da bulunduğu yerden kaynaklanıyor. Ona Karşın nedense gülemediğim bir kainattı. Okudukça, hayatı anlamaya başladıkça, periyodu öğrenmeye gayret ettikçe, yaşadıkça, arızalarımız epey, yaralarımız belirginleştikçe bende de güldürüyü ve Molière’i algılama biçimi farklılaştı. Hâlâ o Komik görünen şeyler bana Komik gelmese de gülmeye başladığım yer -Molière’in acısını da anladığımı düşündüğüm yerden söylüyorum- acıyı sağaltmak için Mevcut olan bir şeye dönüştü. Acılarımızı birbirimizle gülerek güzelleştiriyoruz. Bunu idrak edince işler farklılaşmaya başladı. Molière’e de farklı bakmaya başladım. Molière’in bendeki serüveni büyümemle birlikte gerçekleşti.
Siz bu can yakıcı güldürüyü sahnelerken neler deneyimlediniz?
“Tartuffe”te bir lisan tercihi var. Daha kalın sınırlı ve acı. Acının üstünü örtmek için o kadar Fazla çiziyoruz ki kalınlaşıyor. Bu yüzden acıtıcı bir güldürüsü var. Oyunda bir feminist okuma uğraşı de var. Tartuffe karakteri ile konutun kızının evlendirilme gayreti bir çocuk gelin hadisesidir. Kahkaha attığımız şeyin canımızı yakan yerleri olduğu aşikâr. Ian Coates, “Tragedya rahiplerin, komedya soytarıların tiyatrosu” der. Molière de enikonu soytarıca bir oyun inşa etmiş lakin her soytarıda olduğu üzere acıklı bir tarafı Mevcut ve gerçeği söylemekten de Geri durmuyor.
“Bunu yapabileceğine ne Uzaklık ikna oldu?”
Tiyatrolarda bir vuslat hâlinden bahsettiniz. Bir de cep telefonu olmadan oyun izleyememe hâllerimiz var…
Bu dehşetli bir şey. Yıllardır uğraştığımız, dozu giderek artan bir şey. Asu Maro Fazla hoş bir benzetme ile yazmıştı, “Artık seyretmek için değil seyredilmek için gelen bir seyirci var” diye. Bu da seyirciyi seyirci olmaktan çıkarıp izlenilen, izlenmek isteyene dönüştürüyor. Bunda pandeminin getirdiği tesir kuşkusuz var. Meskenden çıkılmadı, Türlü platformlarda sinema ve diziler izlendi. Seyirci meskeninde elinde kumandasıylaymış üzere her şeyi yapabileceğini düşünüyor. Oyun esnasında bir görüntü ya da fotoğraf çekmiş ve kimi tiyatrocular bunu paylaşıyor. Bu paylaşımı yapınca o hakkı vermiş oluyorsun. Sahnedeki yaratıya saygısızlık lakin bunu nasıl anlatabileceğimize dair sahiden şaşkınız. Yurt dışında oyun izleme talihim oldu, birebir Problem var. Telefonu çalıyor ve açıp “Oyundayım” diyor. Bunu yapabileceğine ne Aralık ikna oldu seyirci, onu çözemiyorum.
“Orhan Veli’ye selam çakmış olduk”
”Tartuffe”ün en Özel yanlarından biri de Orhan Veli çevirisiyle sahneleniyor oluşu… Orhan Veli’nin şiirlerini Emrah Can Yaylı besteledi. Biraz da oyundaki Orhan Veli tesirinden konuşalım…
Reji üzerine düşünürken koreograf Özge Midilli ve oyunun müziklerini yapan Emrah Can Yaylı ile buluştuğumuzda meskenin bir orkestrası olacağını söyledim. O kadar zenginler ki konuta orkestra tutmuşlar. Bu Fazla güzellerine gitti. Orhan Veli çevirisi olunca Emrah’a “Acaba Orhan Veli şiirlerini mi bestelesen?” dedim. Bu Fikir onu Fazla heyecanlandırdı. Şiirlerini taramaya başladık. Şiirleri buldukça dedi ki “Orhan Veli herhalde ‘Tartuffe’ çevirirken bu şiirleri yazdı” O kadar örtüşüyor ki… Güya oyun için yazılmış birtakım şiirleri. İki üç hafta içerisinde Emrah bütün şiirleri bestelemişti. Münasebetiyle Molière’in 400. yaşını kutlarken Orhan Veli’ye de selam çakmış olduk.
Yorum Yok