Dünyayı tesiri altına Meydan yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgını kapsamında alınan önlemler ve uygulamaya konulan kısıtlamalar, ulaşımdan endüstriye, sağlıktan eğitime, üretimden tüketime kadar birçok alanda hayatın günlük akışını değiştirerek tekrar şekillenmesine neden oldu.
Salgın nedeniyle insanların konutlarında izole bir yaşantıya geçmesiyle sokaklar, caddeler, parklar, ormanlar ve doğal alanlar boş kalırken, ortaya çıkan boşluğu doğal Ömür doldurdu. Etraf ve tabiat, bu süreçte adeta yenilenme ve özüne dönme fırsatı buldu.
Ulaştırma ve Sanayi bölümündeki çalışmaların Aka ölçüde azaltılması, deniz trafiğinin azalması, yollara çıkan araç sayısının düşmesi, etrafa salınan azot dioksit ve kükürt dioksit üzere zehirli gazların yoğunluklarının azalmasıyla hava kirliliği düşüşe geçti.
Koronavirüs tedbirleri nedeniyle insanların tabiattaki varlığı azalırken, sulak alanlardaki flamingo, martı, ördek ve turna üzere su kuşlarının sayısı arttı. Ayrıyeten, İstanbul boğazı ve kıyılarında de yunuslar görüldü.
Salgın sonrası denizlerdeki kirliliğin kısmen azalması beklenirken, uzmanlar ilerleyen periyotta Türkiye denizlerindeki balık sayısının artacağına ve çeşitleneceğine işaret ediyor.
“Deniz trafiğinin azalması rahat dolaşmalarına yol açtı”
İstanbul Üniversitesi (İÜ) Su Bilimleri Fakültesi Balıkçılık ve Su Eserleri Sürece Teknolojisi Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Firdes Saadet Karakulak, AA muhabirine, koronavirüs salgını öncesi Marmara Denizi’nde Aralık 2019-Mart 2020 tarihleri ortasında devam eden bir musilaj olayıyla karşı karşıya olduklarını anlattı.
Balıkçıların “salya yahut lez” olarak isimlendirdikleri musilaj olayının, “fitoplankton” olarak isimlendirilen Biricik hücreli bitkisel mikroorganizmaların çok halde artması sonucunda denizlerde oksijenin azalması olduğunu aktaran Karakulak, bu Hadise mühletince balıkçılık faaliyetinin yapılamadığını belirtti.
Deniz kirliliği ve global iklim değişikliğinin bu olayı tetiklediğine işaret eden Karakulak, “Bölgede nüfus, Sanayi ve deniz trafiğinin ağır olması, yarı kapalı bir deniz olan Marmara Denizi’ni Olumsuz etkilemektedir. Oksijen düzeylerinde düşüşler var. Laf konusu bu durum, balık ve balıkçılığımızı Kötü etkilemektedir. Koronavirüs sonrası deniz trafiğinin azalması, gürültüden Olumsuz etkilenen deniz canlılarını, Özellikle deniz memelilerinin daha rahat dolaşmalarına yol açmıştır.” diye konuştu.
“Oksijenin yükselmesi birtakım balık cinslerinin Geri dönmesini sağlayabilir”
Salgın sonrası deniz kirliliğinin tam olarak ortadan kalktığının söylenemeyeceğini Anlatım eden Karakulak, “Sanayi ve insan baskısı hala devam etmektedir. Arıtma sistemlerinin yetersiz olması yahut maliyetten Dolayı tam olarak çalışmaması Aka bir sorundur. Koronavirüs sonrası denizlerde insan faaliyetlerinin azalması, deniz kirliliğini kısmen azaltmıştır Lakin diğer faktörler hala devam etmektedir.” dedi.
Prof. Dr. Karakulak, “Denizlerin temizlenmesi kesinlikle balık sayılarının artmasına yol açacaktır. Kimi balık cinslerinin oksijen toleransları yüksektir. Denizlerdeki oksijen düzeylerinin azalması, oksijen gereksinimi yüksek balıkların bölgeyi terk etmesine yol açar. Karadeniz ve Marmara Denizi’ndeki kirlilikten Dolayı orkinos, kılıç ve uskumru üzere cinsler bu denizlerimizi terk etmişlerdir. Denizlerin temizlenmesi, oksijen düzeylerinin yükselmesi, bu balık cinslerinin tekrar Geri dönmesini sağlayabilir.” değerlendirmesini yaptı.
Balık stoklarının azalmasına yol açan öbür Kıymetli bir faktörün balıkçılık baskısı olduğuna dikkati çeken Karakulak, balıkçılık idaresinde sürdürülebilirliğin sağlanmasına yönelik Kıymetli kararların alınması gerektiğini, 1380 sayılı Su Eserleri Kanunu’nun 48 yıldan sonra Kasım 2019’da revize edildiğini, ilgili bildirim ve yönetmeliklerin de hemen çıkarılmasına muhtaçlık olduğunu vurguladı.
“Su kalitesinin bozulmasından birtakım çeşitler Olumsuz etkilenir”
Deniz canlılarının biyotik ve abiyotik faktörlerin tesirinde olduğunu lisana getiren Karakulak, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Yani su kalitesine tesir eden faktörler ve öteki canlılarla etkileşim halindedir. Her bir canlının da toleransı farklıdır. Su kalitesinin bozulmasından kimi çeşitler Olumsuz etkilenirken, kimi çeşitlerin daha sağlam olduğu görülmektedir. Av-avcı münasebeti bakımında da bir çeşidin azalması, diğer cinsleri Olumsuz tesirler. Bu karmaşık sistemde ekosistemin bozulmaması hayli kıymetlidir. Örneğin, balıkçılar bir tipi (orkinos, kılıç, uskumru vb.) denizde Fazla avladıkları vakit, bu balıkların beslendikleri denizanalarının çok çoğaldıkları görülmektedir.”
Küresel ısınmanın balıkların göçleri ve üremesi üzerinde tesirlerinin bulunduğunu, bu tesirin azalmasının Türkiye’nin etrafını çevreleyen denizlerdeki balıkların Öbür bir bölgeye göç etmemesini sağladığını belirten Karakulak, bu durumun Kızıldeniz’den Türk sularına gelen birçok cinsin de azalmasını sağlayabildiğini ve oradan gelen lesepsiyen birçok tıbbın, yerli tiplerle rekabet ettiğini ve azalmasına yol açtığını aktardı.
Prof. Dr. Karakulak, İstanbul Boğazı ve kıyılarında yunusların görülmesine değinerek, “İstanbul Boğazı’nda Daimi dolaşan yunus popülasyonu mevcuttur. Deniz memelileri deniz gürültüsünden en Fazla etkilenen cinslerdir. Deniz trafiğinin azalması bu canlıların daha rahat dolaşmasını ve birbiriyle irtibatlarını kolaylaştırmıştır.” sözlerini kullandı.
“Biyoçeşitlilikte ve ölçülerde bir artış olacaktır”
Kovid-19 önlemleri nedeniyle şu Lahza denizdeki balıkçılık faaliyetlerinin durma noktasına geldiğini Anlatım eden Karakulak, şöyle devam etti:
“Endüstriyel balıkçılar, 15 Nisan prestijiyle yasak devrine girmiştir. Halbuki Ufak ölçekli balıkçılar için balıkçılık faaliyetinin devam etmesi gerekir. Bu balıkçılık kümesi, dünyada da desteklenen ve önemsenen balıkçılık kümesidir. İşsizliğin azaltılması ve insanın protein muhtaçlığının karşılanması bakımında epey değerlidir. Yaklaşık 13 bin Ufak ölçekli balıkçı teknesi, sokağa çıkma yasağından Dolayı denize çıkamamaktadır. Restoranların kapalı olmasından Dolayı hafta içi avladıkları balıkları da satamamaktadırlar. Avcılık faaliyetinin yapılmaması, balık stoklarını müspet etkileyecektir. Biyoçeşitlilikte ve ölçülerde bir artış olacaktır. temel tesir Çabucak değil birkaç Yıl sonra anlaşılacaktır.”
Denizlerden yararlanmanın ve balıkçılık mesleğinin sürdürülebilirliğini sağlamanın ehemmiyetini vurgulayan Karakulak, balığın besin kıymeti yüksek protein kaynağı olduğunu ve bağışıklık sisteminin korunması için kesinlikle tüketilmesi gerektiğini kelamlarına ekledi.
Yorum Yok