Boğaziçi Üniversitesinin 1 milyon metrekarelik alanı kapsayan Kilyos’taki Sarıtepe Yerleşkesi, 2010’da alınan sürdürülebilir yerleşke kararının ardından “yeşil kampüs” çalışmalarıyla kendine yetebilen bir yer haline geldi.
Bölgedeki rüzgar potansiyelini hesaplamak için 2009’da rüzgar ölçüm direği kurulup akabinde da rüzgar santrali yapılan yerleşke, 2015’ten bu yana kendi gücünü rüzgardan karşılıyor. Hatta bu santralde üretilen gücün gereksinim fazlası olan yüzde 30’luk kısmı da öteki yerleşkelere aktarılıyor.
1 megavat gücündeki rüzgar türbiniyle, yılda 1,7 milyon kilovatsaat güç üretilen yerleşke bu özelliğiyle dünyada, kurduğu santralden elektrik gücü muhtaçlığını karşılayan “ilk ve tek” üniversite yerleşkesi olma özelliğini taşıyor.
Kampüsün ayrıyeten yosun teknolojisi sayesinde kendi ürettiği karbondioksitten daha fazlasını emerek çevreyi temizleme özelliği bulunuyor. Atık su arıtma tesisinin de bulunduğu yerleşkede 2017’de kurulan yosun laboratuvarında da insanlığı bekleyen güç, su, Besin ve Etraf sıkıntılarına tahlil bulacak Çeşitli Ulusal ve memleketler arası projeler yürütülüyor.
Sadece mikroskopla görülebilen 60-70 Cin mikroyosunla çalışılan laboratuvarın 3 bin litrelik havuzuyla İç kısımdaki 400 litrelik üretim alanında biyogübre, omega 3 yağ asitleri, doğal Besin boyaları, uçaklarda da kullanılan biyoyakıt, karbon emisyon filtreleme sistemi üzere 13 farklı biyoteknolojik Eser üzerinde çalışma yürütülüyor.
Ham unsuru yosun olan 13 biyoteknolojik ürün
İstanbul Mikroyosun Biyoteknolojileri Araştırma ve Geliştirme Ünitesi (İMBİYOTAB) Sorumlusu Dr. Öğretim Üyesi Berat Zeki Haznedaroğlu, AA muhabirine yaptığı açıklamada, üniversitenin stratejik planında yer Meydan kendi kendine yetebilen, sıfır atık, yeşil yerleşke gayesinin hayata geçirildiğini söyledi.
Haznedaroğlu, İstanbul Kalkınma Ajansının Yenilikçi İstanbul Programından alınan mali takviyeyle 2017’de kurulan laboratuvarda hammaddeyi yosun olarak kullanarak farklı bölümlere Eser ve teknoloji geliştirmeye çalıştıklarını lisana getirerek, şöyle devam etti:
“Enerji dalı için yüklü olarak biyolojik yakıt geliştiriyoruz. Bunlar biyojet, biyodizel üzere çeşitleniyor. Besin bölümüne yönelik de insan Besin dayanak eserleri üzerinde çalıyoruz. Omega 3, omega 6 üzere yararlı yağ asitlerinin üretimini deniyoruz. Yosunların pigmentlerinden elde edilen doğal Besin boyaları, antioksidan unsurlar, Çeşitli hastalıkları engelleyici özellikler gösteren unsurlar üzerinde çalışıyoruz. tarım alanında biyogübre, hayvancılık alanında da Ufak ve Aka baş hayvanlar için yem, çiftlik balıkçılığı için balık yemiyle ilgili proje yürütüyoruz. Etraf bölümünde de yosunların biyo ıslah özelliklerinden faydalanarak evsel ve endüstriyel atık su arıtımı üzerinde çalışıyoruz.”
Haznedaroğlu, 13 farklı biyoteknolojik esere ilişkin laboratuvar çalışmalarının yüklü kısmının halk kaynakları kullanılarak, TÜBİTAK ile Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından desteklendiğini kaydetti.
Biyorafineriyle entegre üretim
Haznedaroğlu, yüzde 15’inin Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının yürüttüğü Rekabetçi Dallar Programıyla yüzde 85’i de AB kaynaklı fonlardan sağlanan projeyle Türkiye’deki KOBİ’lere yosun biyoteknolojisi alanında takviye verilmesinin amaçlandığını söyledi.
Yosunlar büyüdükten sonra sudan ayırma sürecinin maliyeti artırdığını Anlatım eden Haznedaroğlu, şöyle konuştu:
“Maliyeti düşürmek için bakanlıkla yürütülen projeyi biyorafineri olarak kurguladık. olmamış unsur olarak yosunları kullanarak Tüm eserler entegre halde üretilecek. Yani yosunun yağından yakıt, proteininden Besin üretimi yapılacak. Yosundan en üst düzeyde faydalanılarak farklı eserler piyasaya sürülebilecek. Bu projeyle güç, besin, tarım üzere alandaki dallar yosun üzere alternatif olmamış unsur kullanarak üretim yapabilecek. Laboratuvarda biyoyakıtlar, insan Besin takviye eserleri, hayvancılık ve yem endüstrisi üzere 13 farklı biyoteknolojik Eser sunmaya çalışıyoruz.”
Haznedaroğlu, biyolojik yakıt alanında kullanılan yosunların dışarıdaki havuzlarda üretildiğini, Besin eserleri için de kapalı sistemlere muhtaçlık duyulduğunu Anlatım ederek, “Laboratuvarın yanında yosun üretimi için Ar-Ge serası yapılıyor. Şimdiki üretimde yosun hasat devri 2-3 hafta sürüyor ve 3,5 ton civarında yosun hasat ediliyor. Yapılacak yeni tesisle bir hasat devri içinde 110 ton yosun elde edilecek.” biçiminde konuştu.
İç çizgi uçuşlarında test edilecek
Berat Zeki Haznedaroğlu, yosunların bitkilerden farklı olarak daha Çok karbondioksiti yakalayabildiklerini vurgulayarak, endüstriyel boyutta baca gazı olarak tabir edilen çimento ve petrokimya endüstrisi ile demir çelik sanayisinin yüksek oranda karbondioksit salınımı yaptığını, yosun reaktörleri kullanarak bu karbondioksitin bertaraf edilmesine yönelik çalıştıklarını anlattı.
Haznedaroğlu, biyojet yakıtın laboratuvarda elde edilen datalarına nazaran olağandan daha yeterli sonuçlar aldıklarını, uçaklarda kullanılan daha kaliteli yakıtı üretmeyi başardıklarını belirterek, “Yakın vakitte uçaklar için jet yakıt üretilecek. TÜBİTAK projesi olarak desteklenen bu projeyle THY’nin bir İç çizgi uçuşunda olağan aldığı yakıtın bir kısmı mikro yosun tabanlı biyojet yakıtı olacak. dahil çizgi uçuşlarında jet yakıtı test edeceğiz.” dedi.
Gıda kesimindeki çalışmada elde edilen mavi pigmentin literatürde görülen en yüksek düzeydeki bedellerde olduğunu belirten Haznedaroğlu, ziraî üretim yapılan alanlardan gelen atık suların arıtılması, çevresel kirliliğe neden olan azot ve fosforun yosun kullanılarak temizlenmesiyle ilgili de projenin sürdüğünü anlattı.
Haznedaroğlu, laboratuvarda ve seradaki reaktörlerde çıplak gözle görülemeyen Ufak boyutlu mikroalglerin büyütüldüğünü, ileri basamakta da denizin içinde çıplak gözle görülebilen daha Aka boyutlu makroalglerin yetiştirileceği Anlatım ederek, denizde tarım yaparak üretilecek bu yosunlardan da Tekrar Besin eserlerinin yanı sına yem ve gübre üretilebileceğini kaydetti.
(AA)
Yorum Yok