Yerli ve ulusal kaynaklarla geliştirilen simülasyon tahlili sayesinde, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınına karşı hastanelerin kriz planlamalarını önceden simüle etmesi ve alınacak tedbirleri belirlemesi mümkün oluyor.
Türk savunma endüstrisine yazılım mevzularında tahliller sunan Simsoft Bilgisayar Teknolojileri, oluşturduğu birikimi sıhhat dalına yansıtmaya yönelik çalışmalar yürütüyor.
Simsoft Kurucu Ortağı Prof. Dr. Veysi İşler, AA muhabirine görüntü konferans usulüyle yaptığı açıklamada, yürüttükleri çalışmalarda gelinen noktaya ait değerlendirmede bulundu.
İşler’in verdiği bilgiye nazaran, şirketin alanında uzman simülasyon grubu, Kovid-19 salgınına karşı hasta yayılım senaryolarını dikkate alarak özgün bir model geliştirdi. Yerli ve ulusal kaynaklarla geliştirilen Simovate Simulation uygulamasıyla senaryoların tatbikatının sanal ortamda yapılması ve mümkün krizlere karşı tedbirlerin alınması sağlanıyor.
Kovid-19 sürecinde hastanelerin kaynak planlamasına takviye olmak için geliştirilen simülasyon modeli “www.simovate.com” internet sitesi üzerinden herkesin erişimine açıldı.
Kurumlar gereksinim durumunu görebiliyor
Ülkelerin Olay sayıları ve yayılım grafikleri dikkate alınarak, istikbal günlere yönelik Türkiye için hasta sayılarını tahminleme algoritması geliştirildi ve bu algoritmadan çıkan sonuçlar simülasyon modelinde girdi olarak kullanıldı.
Kullanılan bu algoritma, ülkelerin daha evvelce aldıkları önlemlerin hasta sayısı üzerindeki tesirini tahlil ederek, bunların Türkiye’de uygulanması durumunda gerçekleşecek Olay sayısını gösteriyor.
Bu bilgilerden yola çıkarak hazırlanan simülasyon modelinde, eldivenlerin, maskelerin, test kitlerinin, ventiletörlerin ve ilaçların hastanelere ulaştırılması üzere birçok ayrıntı yer alıyor.
Bu modelde kurumlar, ellerinde bulunan materyal stokunun gelen hasta sayısına nazaran ne Vakit biteceğini ve ne Vakit sipariş vermesi gerektiğini görebiliyor. Ayrıyeten hastanelerin kısıtlı kaynaklarından olan tabip, hemşire, hasta bakıcı üzere kaynakların meşguliyet oranları ve ne kadar işçi gerektiği üzere sorular farklı girdilerle test edilebiliyor, işçi planlama sürecine de dayanak olunuyor.
Kovid-19 devrinde hastaneler için en kritik sorulardan biri olan Döşek kapasitesi ne olmalı, hangi yataklarımızı ağır bakıma çevirmeliyiz üzere Çeşitli sorulara da yanıt bulunabiliyor.
Simülasyon uygulamasında yer Meydan data tahlili aracıyla hastane üzere Türlü kurumlar, Aka bilgi setlerini süratlice tahlil edebilecekler. Böylece vaktin Fazla kritik olduğu bu devirde kurumların sonuçlara süratli biçimde ulaşmaları sağlanacak.
Hastadan ilaca, aygıttan ekipmana kadar kestirim imkanı
Simsoft Kurucu Ortağı İşler, salgın hasebiyle mart ayı başında harekete geçerek, uçuşların durdurulması, kentler ortasındaki izolasyonun sağlanması üzere önlemlerin yayılıma nasıl tesir edeceğini gösteren bir model oluşturduklarını ve bunun Ufak bir örneğini de hayata geçirdiklerini söyledi.
İkinci etapta ise salgınla uğraşta kaynakların en güzel nasıl kullanılabileceği üzerinde durduklarını belirten İşler, şöyle konuştu:
“Yoğun ve kısa müddette yaptığımız bir çalışma. sıhhat kuruluşları ve sıhhat sisteminin aslında bir çekirdek modeli diyebiliriz. Burada ventilatörlerden ilaçlara, maskelerden eldivenlere kadar Tüm kullanılan materyallerin iddia edilmesi, istikbal hafta kaç ilaç, kaç Döşek muhtaçlığı olacağının varsayımı Mümkün oluyor. Modelimiz herkese açık, modeli ve yazılımı indirebilirler. Rastgele bir hastanede eldiven, maske siparişi ne Vakit ve ne kadar verilmeli, geçmişteki kullanıma, istikbal hadiselere nazaran Tüm dataları dikkate alarak bu tedariki ne Vakit yapmalıyız, rastgele bir günde hangi hastaneden kaç şahıs taburcu olacak üzere varsayımları yapabiliyoruz. Bunun sonucunda ne kadar yer açılacak görebiliyoruz. Bir hastanede belli bir gün sonra bilgisayarlı tomografi aygıtlarının bekleme mühleti kaç saattir tespit edebiliyoruz. Bu varsayımlar için Öbür sistemler de kullanılabilir fakat simülasyon daha kapsamlı ve yanlışsız Sonuç veren bir metot. Şu anne kadar yüzlerce şahıs bunlara ulaştı.”
Geleceğe yönelik sorulara Karşılık veriyor
İşler, simülasyon sayesinde istikbal için sorular sorulup cevaplar alınabildiğini lisana getirdi.
Bu prosedürün uygulamadaki önlemlerin esnetilmesi sürecinde de kullanılabileceğini vurgulayan İşler, şunları kaydetti:
“Mesela Ramazan Bayramı’nda şu kadar gün sokağa çıkılmayacak, şu kentte, şu bölgelerde çıkılacak, şu yaşlar aralığında çıkılacak üzere senaryoların tesirini buna emsal simülasyonlarda görmeniz daha kolay. Tablolarla da bunu yapabilirsiniz lakin karmaşık olur ve bütünsellik içermez. Bunlara ‘Farz edelim’ soruları deniliyor. Farz edelim hafta sonları sokağa çıkmaya karar verdik, bunun sonucu ne olacak? Bu soruyu sorduğunuzda bizim simülasyonla bölge ve Belde bazlı olarak nasıl etkileyeceğini göreceğiz. Bunu tablolarla yapmak kolay değil.”
Bu simülasyon modeline bilgi girilmesinin Değerli olduğuna işaret eden İşler, datayı de Yapay zekadaki Yeniden kendi yazdıkları kimi algoritmalarla sağladıklarını bildirdi. İşler, “Dolayısıyla önlemleri gevşetirsek burada ne olur? Antalya’da farklı, İstanbul’un kimi semtlerinde farklı sonuçlar olabilir. Kimi bölgelerde Tersine karantina yapılacak deniliyor. İnsan düşününce vakitle bunları bulabiliyor ancak simülasyonla bunlara daha süratli, daha yanlışsız ulaşmak mümkün.” dedi.
Yorum Yok