Müjde Işıl – 6 Şubat sarsıntılarının ve artçılarının acısı hiç dinmiyor. Resmî sayılarla on binlerce kaybımızın, darmadağın olan hayatların, ne olduğunu kavramakta zorlanan Ufak yüreklerin, istikbal tasasının, yıkılan meskenlerde kalan geçmişlerin, tarihi yok olan kentlerin acısı… Bir tarafta da depremzedeler için maddi manevi her şeyiyle dayanışan bir toplumun kendine aşıladığı ümit var.
Depremde senarist/yönetmen Ferit Karahan da teyzesini ve kuzenini kaybetti. Toplumsal medya hesabından yardım davetinde bulunarak teyzesi İpek Çakır’ın ve oğlu Yasin Çakır’ın Hatay Kırıkhan’da yıkıntı altında olduğunu paylaştı, bir gün sonra da vefat haberlerini… Sarsıntının üzerinden Vakit geçse de insan daima çekiniyor, “Bu bahiste konuşmak ister misiniz?” diye sormaya… Böylesine tarifsiz bir acının üzerine konuşmak istemeyebilirdi fakat nezaketle “Olur” dedi Ferit Karahan. Cevaplarken “Her denememde yüreğime bir şey oturdu” deyişi, tahminen de hepimizin hissettiklerinin tarifiydi. Böylelikle ortaya, acılarıyla ve umutlarıyla bu röportaj çıktı.
Öncelikle başınız sağ olsun. Zelzelede Hatay’da teyzenizi ve kuzeninizi kaybettiniz. çok kayıp yaşadığımız bu felakette toplumumuzun gösterdiği hassaslık ve dayanışma ümit kaynağı oldu hepimize. Siz bu süreci nasıl yaşadınız, neler hissettiniz?
Deprem olduğunda uyanıktım ve birinci andan itibaren sıkıntının Fazla vahim olduğunu/olacağını maalesef biliyordum. Herkesten farklı bir durum yaşamadım; üstümde ağır bir yük vardı, ağlama krizleri içinden çıkmam güç oldu. Aslına bakarsanız metanetli bir beşerim Ancak bu kadar ağır bir trajedi herkes için Fazla sıkıntı. Benim için Öbür bir zorluk da anneme en genç kardeşinin, Yazı örerek ömrü hayatı boyunca biriktirdiği paralarla aldığı meskenin, artık mezarı olduğunu anlatamamamdı. Benim annem İhtiyar bir bayan ve onun bu türlü üzüldüğünü hiç görmemiştim. Ömrüm boyunca Fazla güç vakitler geçirdim Ama bu zelzele kadar hiçbir şey beni sarsmamıştır.
Deprem sonrasında “Okul Tıraşı”nın Özel gösterimleri oldu ve bu gösterimlerden elde edilen gelirin zelzele bölgesine bağışlandığını duyurdunuz. Bu dayanışma davetinize nasıl takviyeler geldi?
Sağ olsunlar bizim Yurt dışındaki dağıtımcılar bu türlü bir sürü gösterim yaptılar. Yaşama Fazla ümit ile bakan birisi değilim Ancak etrafımda gördüğüm Fazla Çok insanın bir formda ‘dayanışması’ nitekim Öbür bir birliktelik bağı ile bağlı olduğumuzun göstergesi oldu. Ancak geçenlerde TV’lerde ‘büyük hayırseverlik’ kisvesi altında izlediğimiz, nitekim beni Fazla üzdü ve öfkelendirdi. Bauman’ın ‘hayırseverlik karnavalı’ olarak tanımladığı yardım kampanyaları, ‘bastırılmış ahlaki hislerin kitlesel Ama kısa ömürlü patlamalarıdır’ kelamı aklıma geldi. Bu, mağduriyeti ortadan kaldırmaz. Tam tersine, mağdur olanları “merhamet nesneleri” olarak sunarak toplumsal hiyerarşiyi yine üreten bir sistem olarak ortaya çıkarır. Chomsky’nin ‘rızanın imalatı’ dediği şey, bir manada Çabucak yerleşir. Sınıfların belirginleşmesi, yaşadığımız ve yaşayacağımız afetlerin bir manada nedenidir. Yıllarca burada zelzele olacağı bilindiği hâlde var ve evvel iktidarların hiçbir şey yapmaması, muhakkak zümreleri ‘hayırsever’ düzeyine çıkarmaları bu Aka afeti tıpkı vakitte trajediye ve zulme dönüştürdü. Aksinin, yani ‘hayırseverlik karnavalı’ denilen şeyin bir geleceği yok. Biz yatılı okulda genelde dayanışarak hayatta kaldık. Bence cemiyet olarak da bu türlü hayatta kalıyoruz.
“Okul Tıraşı”nın Özel gösterimlerinden elde edilen gelir depremzedelere bağışlandı.
‘Üzüntümüz onların da hüznü oldu’
Sinema kesimi, bölüm paydaşları zelzeleden sonra kuvvetli bir dayanışma gösterdi mi? Ülkemizin sinema paydaşları bu süreçte neler yaptı ve bundan sonra neler yapmalı sizce?
Bence bizim sinema dalı bu tarafıyla Fazla hassas. Hatta Tüm bölümlerden daha uygun olduğunu söyleyebilirim. Uğraş birliklerimizin bir çalışması var. Bizler bunun Fazla çok uzun soluklu bir tekrar inşa ve uygunlaştırma süreci olduğunun farkındayız. Ama Yurt dışında bir dalga oluşturamadık. Yurt dışında Fazla az tanınan direktörlerimiz, oyuncularımız, yapımcılarımız Mevcut ve bunun da nedeni, nasıl ki zelzele ve tesiri Laf konusu olduğunda bir sürü ihmal, liyakatten mahrum pratikler gördüysek, sinemalarımızın çeşitliliği de Fazla Çok engellenmemizle ilgili. Bizim üzere toplumlarda kimin ne yapacağını bir manada devlet Denetim etmek istiyor. Daimi bir homojenleştirme siyaseti almış başını gidiyor. 1800’lü yılların ortalarından beri bir türlü bundan kurtulamadık. Sen Kürt olamazsın, erkek olamazsın, bayan olamazsın… Bu hayalet her iktidarda itinayla çağrıldı. Kafi artık! Güzelce pasaport toplumuna dönüştük; neredeyse yolda kaza yapan araca yardım etmeden Evvel pasaportlarını soracağız. Herkes kendi hayatını yaşıyor ve her şeyi kendimize benzetmek zorunda değiliz.
Bundan sonra ne yapmalıyız sorusuna gelirsek şayet, gördük ki Tüm dünya bizim düşmanımız değilmiş, bizim için dayanışmadan çekinmediler. Istırabımız onların da kederi oldu. Dünyaya daha Çok entegre olmalıyız. Dünün konservatif, artık Kolay bir baskıya dönüşmüş davranış ve anane biçimlerini bir tarafa bırakıp yarını şekillendiren fikirler üretmeliyiz.
Hatay emsalsiz tarihiyle neredeyse yerle bir oldu. Sizin gözünüzde Hatay nasıl bir yerdi ve yeni jenerasyonlara bu kadim kenti nasıl anlatacağız, nasıl hatırlatacağız?
Hep Fazla gitmek istediğim lakin bir türlü fırsat bulup gidemediğim, yalnızca fotoğraflardan ve belgesellerden gördüğüm bir kentti. Arkadaşlarım her tarafının Fazla hoş ve eşsiz olduğunu anlatıyorlardı. Görmediğim için Fazla pişmanım!
Yorum Yok